“دستهاتو بشور” این جملهای است که بارها و بارها والدین به کوکانشان در طول روز میگویند. اگرچه کودکان معمولاً بهاندازۀ بزرگترها به پاکیزگی اهمیت نمیدهند؛ اما برای کودکان ضروری است که شیوه صحیح شستشوی دست را بدانند زیرا بیش از 80 درصد آلودگیها از طریق دست منتقل میشوند و کودکان در سنین پایین همه چیز خود اعم از خوراکی، اسباب بازی، لوازم نقاشی و کاردستی و غیره را با یکدیگر مبادله میکنند، پس شستشوی دست برای این کودکان بسیار مهم است تا بتوانند بهتر با میکروبها مبارزه کنند.
پاکیزگی در کودکان
کودکان خردسال معمولا دوست دارند که خودشان به تنهایی و بدون کمک والدین، شست و شو را انجام دهند؛ بیشتر کودکان در سن 4سالگی بدون نظارت پدر و مادر دست خود را میشویند. 6 ماه بعد آنها میتوانند به طور مستقل و به شکل قابل قبولی صورت خود را بشویند. حال این سوال مطرح میشود که چگونه کودکمان به شستن دست و صورت تشویق شود؟
- آموزش را زود شروع کنید:
هنگامیکه آداب توالت رفتن را به کودک میآموزید، کاری کنید که شستشوی دستها بعد از توالت رفتن بهصورت یک عادت ثانویه درآید. شستشو را با همراهی همدیگر انجام دهید و به کودک اجازه دهید که علاوه بر اینکه روی خودش تمرین میکند، روی شما نیز تمرین کند (یعنی مثلاًدست شما را هم بشوید).
- پاکیزه بودن را پاداش دهید:
یک جدول در حمام بگذارید و پس از شستن دست قبل از غذا و بعد از توالت، او را وادارید که در جدول علامت بگذارد. هنگامیکه کودک با دست و صورت تمیز سر میز آمد، به او لبخند بزنید و به این صورت به او پاداش بدهید و به او بگویید که صاحب تمیزترین دست، قبل از همه دسر یا غذا را دریافت میکند. هنگامیکه کودک در جدول نمرۀ مشخصی را به دست آورد، به او اجازه دهید که یک دسر مخصوص یا شام را انتخاب کند.
تشوق یا پاداش به سه دسته تقسیم میشوند: پاداش ها یا مادی هستند یا فعالیتی و یا ضروری. پاداش مادی شامل پول یا هر چیزی است که با پول به دست میآید. مثلا خرید توپ، عروسک و غیره. معمولا این پاداش از انواع دیگر پاداش قدرت بیشتری دارد.
برای پاداش فعالیتی لازم نیست پولی خرج شود. فقط فعالیتی انجام میدهیم که کودک از انجام آن فعالیت لذت میبرد. به طور مثال گاهی بردن کودک به پارک محله یک پاداش فعالیتی است. زیرا این کار نیازی به صرف هزینه نیست. نوع دیگر پاداش، پاداش ضروری مانند تشویق کلامی، بغل کردن، بوسیدنو….به این معنا که در هر حال والدین باید پس از انجام رفتار مطلوب، فرزند خود را مورد نوازش های کلامی و غیر کلامی قرار دهند.